Bón phân là bước quan trọng giúp cây ăn trái sinh trưởng khỏe mạnh, ra hoa – đậu trái tốt và cho năng suất cao. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều bà con vẫn mắc phải những sai lầm phổ biến khi bón phân, khiến cây kém phát triển, trái bị rụng, sâu bệnh hoành hành, thậm chí thất thu cả mùa vụ.
Dưới đây là 5 sai lầm thường gặp mà bà con nên lưu ý và chủ động điều chỉnh.
1. Bón sai thời điểm
Không ít người bón phân không đúng vào giai đoạn cây cần, khiến dinh dưỡng không phát huy được hiệu quả.
Ví dụ:
- Bón sớm quá khi cây chưa cần hấp thu → lãng phí.
- Bón muộn khi cây đã ra hoa hoặc có trái → cây không kịp hấp thụ, trái non dễ rụng.
- Lời khuyên: Bón đúng vào các thời điểm quan trọng như sau thu hoạch, dưỡng cơi non, ra hoa, nuôi trái, và sau thu trái.
2. Lạm dụng phân đạm – Thiếu cân đối dinh dưỡng
Đạm giúp cây phát triển xanh tốt, nhưng nếu dùng quá nhiều sẽ gây vống cây, cành non yếu, dễ nhiễm bệnh, khó ra hoa. Trong khi đó, lân và kali đóng vai trò quan trọng trong việc phân hóa mầm hoa, nuôi trái ngọt và chắc cuống.
Lời khuyên: Dùng phân cân đối, theo nhu cầu từng giai đoạn. Đặc biệt, không bỏ qua các chất vi lượng như Bo, Kẽm, Magie, Canxi – những yếu tố nhỏ nhưng ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của cây ăn trái.
3. Bón tập trung gần gốc
Nhiều người vẫn quen bón phân ngay sát gốc cây, nhưng thực tế rễ hút dinh dưỡng nằm xa gốc, chủ yếu ở khu vực dưới tán lá. Bón phân gần gốc dễ gây cháy rễ, thất thoát, hoặc phân không đến được vùng hút dinh dưỡng.
Lời khuyên: Nên đào rãnh quanh tán hoặc bón theo hình vành khăn – đây là cách giúp cây hấp thu tối ưu.
4. Không cải tạo đất hoặc bổ sung hữu cơ
Sau nhiều năm canh tác, đất có thể bị chai cứng, nghèo mùn, kém thông thoáng và giữ nước, ảnh hưởng khả năng hút dinh dưỡng của cây. Việc chỉ bón phân hóa học mà không kết hợp cải tạo đất lâu dài sẽ khiến cây suy yếu dần.
Lời khuyên: Bổ sung phân hữu cơ hoai mục, vi sinh hoặc chất cải tạo đất định kỳ để giữ đất luôn màu mỡ, tơi xốp.
5. Không điều chỉnh theo thời tiết và tuổi cây
Thời tiết có ảnh hưởng lớn đến khả năng hấp thụ phân.
- Mưa nhiều → phân bị rửa trôi, rễ úng → nên giảm phân gốc, tăng phân lá.
- Nắng hạn → phân dễ bốc hơi → cần bón sâu, tưới nước trước – sau bón.
Ngoài ra, cây non – cây trưởng thành – cây đã ra trái nhiều năm cũng cần khối lượng và loại phân khác nhau.
Lời khuyên: Theo dõi thời tiết và tình trạng cây để điều chỉnh linh hoạt, tránh rập khuôn giữa các mùa vụ.
Bón phân đúng cách không chỉ giúp cây ăn trái phát triển khỏe, trái lớn đẹp mà còn tiết kiệm chi phí, tăng hiệu quả sản xuất và kéo dài tuổi thọ cây.
Việc tránh được những sai lầm trên là bước đầu để bà con làm vườn khoa học, canh tác bền vững và thu được mùa trái bội thu.
